تفاوت فرمت H264 و H265 در ضبط تصاویر چیست ؟

• تاریخ معرفی: حدود سال 2003
• کاربرد: در حال حاضر پرکاربردترین استاندارد فشرده‌سازی ویدیو در دنیاست. تقریباً در همه جا از آن استفاده می‌شود: پخش آنلاین (مثل یوتیوب)، دیسک‌های Blu-ray، دوربین‌های مداربسته، استریمینگ ویدیو، و غیره.
• عملکرد: H.264 از روش‌های فشرده‌سازی خوبی استفاده می‌کند که باعث می‌شود حجم فایل‌ها نسبت به استانداردهای قدیمی‌تر (مثل MPEG-2) بسیار کمتر شود.
• مزایا:
  • پشتیبانی گسترده: تقریباً تمام دستگاه‌ها و نرم‌افزارها از H.264 پشتیبانی می‌کنند.
  • سازگاری بالا: به راحتی با انواع دستگاه‌ها سازگار است.
• معایب:
  • فشرده‌سازی کمتر نسبت به H.265: برای رسیدن به یک سطح کیفیتی مشابه، فایل‌های H.264 معمولاً حجم بیشتری نسبت به H.265 دارند.

H.265 (HEVC – High Efficiency Video Coding):

• تاریخ معرفی: حدود سال 2013
• کاربرد: نسل جدیدتر و کارآمدتر H.264 است. هدف اصلی آن ارائه کیفیت تصویر مشابه با حجم فایل کمتر است. در حال حاضر در بسیاری از دستگاه‌های جدید، تلویزیون‌های 4K، استریمینگ با کیفیت بالا (مثل Netflix 4K)، و دوربین‌های مداربسته پیشرفته استفاده می‌شود.
• عملکرد: H.265 با الگوریتم‌های فشرده‌سازی پیشرفته‌تر، این امکان را فراهم می‌کند که با همان سطح کیفیتی که H.264 ارائه می‌دهد، حجم فایل را تا حدود 50% کاهش دهد (یا با همان حجم، کیفیت بهتری ارائه دهد). این بهبود عمدتاً به دلیل روش‌های پیچیده‌تر در تقسیم‌بندی فریم‌های ویدیو و پیش‌بینی حرکت است.
• مزایا:
  • کارایی بالاتر در فشرده‌سازی: حجم فایل کمتر با حفظ کیفیت (یا کیفیت بهتر با همان حجم). این یعنی صرفه‌جویی در فضای ذخیره‌سازی و پهنای باند کمتر برای استریمینگ.
  • مناسب برای رزولوشن‌های بالا (4K و 8K) و فریم‌ریت‌های بالا.
• معایب:
  • نیاز به سخت‌افزار قوی‌تر: کدگذاری (Encoding) و دیکد کردن (Decoding) ویدیوهای H.265 نیاز به قدرت پردازشی بیشتری دارد. این یعنی ممکن است دستگاه‌های قدیمی‌تر نتوانند به خوبی از آن پشتیبانی کنند یا پخش آن‌ها با مشکل مواجه شود.
  • پشتیبانی کمتر نسبت به H.264: هرچند در حال گسترش است، اما هنوز همه دستگاه‌ها و نرم‌افزارها از H.265 به طور کامل پشتیبانی نمی‌کنند.
  • هزینه لایسنس: در برخی موارد، استفاده از H.265 ممکن است هزینه‌های لایسنس داشته باشد که بر قیمت نهایی تجهیزات یا نرم‌افزارها تأثیر می‌گذارد.
    

    تفاوت فرمت H264 و H265 کینو

تفاوت کلیدی در ضبط تصاویر (مثلاً در دوربین مداربسته):

وقتی از H.265 در دوربین مداربسته استفاده می‌کنید، نسبت به H.264:

1. فضای ذخیره‌سازی کمتر: با همان کیفیت ضبط، فایل‌های ویدیویی که با H.265 ضبط می‌شوند، حدود نصف حجم فایل‌های H.264 را اشغال می‌کنند. این یعنی می‌توانید مدت زمان بیشتری تصویر را روی هارد دیسک یا کارت حافظه ذخیره کنید، یا با همان ظرفیت ذخیره‌سازی، کیفیت بالاتری داشته باشید.
2. پهنای باند کمتر: اگر تصاویر را به صورت زنده از طریق اینترنت مشاهده می‌کنید (استریمینگ)، H.265 به پهنای باند کمتری نیاز دارد. این برای اتصالاتی که سرعت اینترنتشان محدود است، بسیار مفید است.
3. سازگاری: اگر از دستگاه ضبط (NVR یا DVR) یا نرم‌افزار مشاهده تصاویر قدیمی استفاده می‌کنید، ممکن است نتواند تصاویر ضبط شده با H.265 را به درستی پخش کند. در این صورت، H.264 گزینه مطمئن‌تری خواهد بود.

کدام را انتخاب کنیم؟

• اگر اولویت شما صرفه‌جویی در فضای ذخیره‌سازی و کاهش مصرف پهنای باند است و دستگاه‌های ضبط و مشاهده شما از H.265 پشتیبانی می‌کنند: H.265 انتخاب بهتری است.
• اگر با دستگاه‌های قدیمی‌تر کار می‌کنید یا می‌خواهید حداکثر سازگاری را داشته باشید: H.264 همچنان یک گزینه عالی و مطمئن است.

بسیاری از دوربین‌های مداربسته جدید از هر دو فرمت پشتیبانی می‌کنند و به شما اجازه می‌دهند فرمت مورد نظرتان را انتخاب کنید.

اما صبر کنید این پایان ماجرا نیست
و یه نسخه دیگه هم داریم به نام H265 پلاس :

فرمت پلاس H265

H.265 پلاس (که گاهی اوقات H.265+ یا HEVC Plus هم نامیده می‌شود) در واقع یک نسخه بهبود یافته و بهینه‌سازی شده از استاندارد H.265 (HEVC) است که توسط برخی تولیدکنندگان، به ویژه در زمینه سیستم‌های نظارت تصویری (دوربین‌های مداربسته)، ارائه شده است.

نکته مهم: H.265 پلاس یک استاندارد رسمی و بین‌المللی مانند H.264 یا H.265 نیست. بلکه بیشتر یک نام تجاری یا تکنیک فشرده‌سازی اختصاصی است که توسط شرکت‌هایی مانند هایک‌ویژن (Hikvision) توسعه یافته است.

هدف از H.265 پلاس چیست؟

هدف اصلی آن، افزایش بیشتر بهره‌وری در فشرده‌سازی نسبت به H.265 استاندارد است. این کار معمولاً با ترکیب الگوریتم‌های پیشرفته‌تر و تکنیک‌های هوشمندانه در پردازش فریم‌های ویدیو انجام می‌شود، به خصوص برای صحنه‌هایی که تغییرات کمتری دارند (مثلاً تصاویر یک محیط ثابت).

تکنیک‌های احتمالی مورد استفاده در H.265 پلاس:

1. فشرده‌سازی صحنه‌های ثابت (Scene Change Detection): در دوربین‌های مداربسته، بخش زیادی از تصویر ممکن است ثابت باشد (مثلاً دیوار، زمین). H.265 پلاس سعی می‌کند اطلاعات تکراری را به حداقل برساند و فقط تغییرات را با جزئیات بیشتری ذخیره کند. این می‌تواند به طور قابل توجهی حجم داده‌ها را در صحنه‌های با تغییر کم کاهش دهد.
2. بهبود الگوریتم‌های کدگذاری: استفاده از روش‌های جدیدتر و کارآمدتر در پردازش بلوک‌های تصویر، تخمین حرکت، و رمزگذاری داده‌ها.
3. بهینه‌سازی برای پهنای باند پایین: تمرکز بر ارائه بهترین کیفیت تصویر با کمترین میزان پهنای باند، به ویژه برای انتقال زنده تصاویر.

مزایای H.265 پلاس (نسبت به H.265 استاندارد):

• کاهش بیشتر حجم فایل: این مهمترین مزیت آن است. H.265 پلاس می‌تواند حجم فایل را حتی بیشتر از H.265 استاندارد کاهش دهد (مثلاً تا 30-50% بیشتر از H.265، و تا 70-80% کمتر از H.264).
• صرفه‌جویی بیشتر در فضای ذخیره‌سازی و پهنای باند: به دلیل حجم کمتر فایل‌ها.

معایب و ملاحظات H.265 پلاس:

1. عدم استاندارد بودن: از آنجایی که یک استاندارد رسمی نیست، ممکن است با همه دستگاه‌ها یا نرم‌افزارهایی که فقط از H.265 استاندارد یا H.264 پشتیبانی می‌کنند، سازگار نباشد.
2. سازگاری محدود: معمولاً این فرمت توسط دستگاه‌ها و نرم‌افزارهای همان تولیدکننده‌ای که آن را توسعه داده (مثلاً هایک‌ویژن) به بهترین شکل پشتیبانی می‌شود. برای استفاده از آن، هم دوربین و هم دستگاه ضبط (NVR) شما باید از این فرمت پشتیبانی کنند.
3. کیفیت در صحنه‌های پرتحرک: در حالی که H.265 پلاس در صحنه‌های ثابت بسیار کارآمد است، ممکن است در صحنه‌هایی با تحرک زیاد (مثلاً خیابان‌های شلوغ)، کارایی آن نسبت به H.265 استاندارد کمی کاهش یابد یا نیاز به تنظیمات بیشتری داشته باشد تا کیفیت مطلوب حفظ شود.

در عمل:

اگر شما یک سیستم نظارت تصویری از برندی مانند هایک‌ویژن دارید که از H.265 پلاس پشتیبانی می‌کند، استفاده از آن می‌تواند مزایای قابل توجهی در ذخیره‌سازی و پهنای باند داشته باشد. اما همیشه مطمئن شوید که تمام اجزای سیستم شما (دوربین‌ها، NVR، و نرم‌افزار مشاهده) با این فرمت سازگار هستند.

به طور خلاصه: H.265 پلاس یک نسخه بهینه‌سازی شده و اختصاصی از H.265 است که هدف آن کاهش بیشتر حجم فایل از طریق الگوریتم‌های پیشرفته‌تر است، اما با محدودیت‌هایی در سازگاری با استانداردهای عمومی روبرو است.